Het zomerinterview met Weidel was geen misser: ARD maakt zich niet druk om zijn kijkers

Het was niet alleen het luidste zomerinterview dat ARD ooit heeft uitgezonden. Het was ook het eerlijkste. Het toont aan hoe weinig de publieke omroep in staat is haar kerntaak te vervullen: neutraal, objectief en toegankelijk verslag doen. Blijkbaar is het voor AfD-leider Alice Weidel niet genoeg om te midden van fluittonen, gezang van "Fuck AfD" en achtergrondmuziek de vragen van moderator Marcus Preiß te beantwoorden.

Tussen de haatdragende toespraken op de achtergrond en de geluidsproblemen op het openluchtpodium van de ARD kan Preiß zijn gevoelens over de chaos duidelijk niet verbergen. Hij glimlacht, benadrukt herhaaldelijk dat er geprotesteerd wordt tegen de aanwezigheid van de AfD-leider en zegt: "Mevrouw Weidel zegt graag dat ze iets niet begrijpt, maar in dit geval zijn er zeker redenen." Een opmerking die in deze chaotische situatie kan worden geïnterpreteerd als een hulpeloze poging tot context. Maar in werkelijkheid is dit interview geen uitzondering; het is gewoon de zoveelste journalistieke faillissementsverklaring, die naadloos aansluit op een reeks soortgelijke gevallen.

Het echte schandaal is niet de verstoring van het interview, maar de reactie van de omroeper en de zekerheid dat er niets zal veranderen.

Maar iedereen die hoopt dat er nu iets gaat veranderen, vergist zich ernstig.

Wat zich zondagavond aan de oevers van de Spree afspeelde, was geen op zichzelf staand incident. Het 30 minuten durende gesprek is een schoolvoorbeeld van een omroepsysteem dat de controle over zijn eigen onpartijdigheid allang kwijt is en, vanuit zijn morele missie, zijn neutraliteitsplicht allang op de Spree heeft gelegd. De echte slachtoffers zijn de kijkers die er geen woord van verstaan en er bovendien € 18,36 voor betaald hebben.

Na zo'n ramp zouden omroepen zoals RTL, ProSieben of Sat.1 geen andere keuze hebben dan onmiddellijk actie te ondernemen. Adverteerders zouden kunnen afhaken, en een aanhoudende daling van het marktaandeel zou een doodvonnis betekenen voor de toch al worstelende omroepen. Iedereen die de fout ingaat bij de commerciële televisie, riskeert bereik te verliezen, wat niets anders oplevert dan geld.

De publieke omroep daarentegen zit vast in een systeem dat weinig prikkels biedt tot zelfkritiek of verandering. Ondanks de al jaren groeiende kritiek op de publieke omroep, vloeit er jaarlijks ruim € 8,7 miljard in de kas van de publieke omroep. Druk van buitenaf? Dat werkt niet zolang de kosten worden betaald en de Omroepraad de koers steunt.

Critici van deze kritiek zullen wellicht tegenwerpen dat ARD al een verklaring heeft afgegeven en in de toekomst "voorzorgsmaatregelen" zal nemen om te voorkomen dat een dergelijk fiasco zich herhaalt. Wie hieruit echter de hoop put dat dit zomerinterview reële, en vooral inhoudelijke, gevolgen zal hebben, vergist zich ernstig. Er zal niets veranderen, omdat er niets hoeft te veranderen.

De mening van het publiek is niet relevant

Hebben de debatten rond programma's als "De 100", die landelijke verontwaardiging veroorzaakten vanwege hun bevooroordeelde categorisering en morele lading, iets opgeleverd? Werd de toenemende politisering van de berichtgeving ter discussie gesteld of op zijn minst intern besproken? Hebben omroepen ooit serieus werk gemaakt van de wijdverbreide afwijzing van gendergerelateerd taalgebruik? Integendeel. In november 2023 schafte de "Tagesschau" abrupt de decennialange begroeting af: "Goedenavond, dames en heren, ik heet u van harte welkom bij de 'Tagesschau'." Sindsdien worden kijkers genderneutraal begroet: "Goedenavond, ik heet u van harte welkom bij de 'Tagesschau'."

Een kleine daad met grote impact. Niet omdat het taalkundig efficiënter is, maar omdat het symbool staat voor het standpunt van de publieke omroep. De mening van de kijkers doet er niet toe. En dat is precies de link met het zomerinterview: de publieke omroep hoeft geen rekening met de werkelijkheid te houden. Ze kan het zich permitteren om tegenstand te negeren. De kas is goed gevuld en dat zal zo blijven.

Wie betaalt uiteindelijk de prijs? De kijkers die geen objectieve berichtgeving krijgen, en de media die lijden onder het geleidelijke verlies van vertrouwen in de journalistiek als geheel. Slechts enkele minuten nadat de uitzending was opgenomen en de video op YouTube was geplaatst, werd er op sociale media druk gespeculeerd over de vraag of ARD het geluid van de demonstranten opzettelijk had versterkt. Verschillende geluidstechnici plaatsten fragmenten uit het interview op het X-platform, waarop Weidels antwoorden duidelijk en duidelijk te horen zijn – zonder de oorverdovende achtergrondruis die de officiële ARD-video onhoorbaar maakt.

Tegelijkertijd circuleren er online beelden waarop duidelijk te zien is dat Berlijnse politieagenten tijdens het verhoor dicht bij de relschoppers staan, zonder hen tot kalmte te manen. De politie heeft inmiddels een persbericht uitgegeven. De enorme overbelasting wordt met excuses aangepakt. Van zelfkritiek is geen spoor te bekennen.

Het interview met Alice Weidel is niet het schandaal

Wat overblijft is een beeld van onverschilligheid. Een politiemacht die niet ingrijpt. Een omroep die het werkelijke probleem niet onderkent en zich allang van zijn missie heeft vervreemd. Een staat die partij kiest. Het schandaal is niet het interview met Alice Weidel. Wat schandalig is, is hoe weinig interesse publieke omroepen tonen om er te zijn voor degenen wier mening door hun redacteuren en presentatoren wordt afgewezen.

Heeft u feedback? Schrijf ons! [email protected]