Stefan Frei is niet alleen een keeper in Seattle, maar ook een kunstenaar – hij zou het WK voor clubs in goud en groen schilderen

Goud en groen: dat zijn de kleuren die Stefan Frei zou gebruiken als hij een beeld zou schetsen van het WK voor clubs in de VS. De Zwitser uit het kanton Sankt Gallen, die acht jaar geleden de Amerikaanse nationaliteit verkreeg, is niet alleen de basiskeeper van de Amerikaanse voetbalclub Seattle Sounders FC, maar ook een gepassioneerd kunstenaar. Hij presenteert zijn werk in zijn eigen online studio en biedt het te koop aan.

Frei is nu 39 en speelt al elf en een half jaar voor Seattle. Zijn club kwalificeerde zich voor het WK van 2021 als kampioen van Noord- en Midden-Amerika en het Caribisch gebied. De club werd in de voorronde ingedeeld in misschien wel de meest uitdagende groep en werd uitgeschakeld na nederlagen tegen Botafogo FR (1-2), Atlético Madrid (1-3) en Paris Saint-Germain (0-2). Seattle speelde twee van de drie wedstrijden in het futuristische thuisstadion Lumen Field, met uitzicht op de skyline van de stad.

In een video-interview met de NZZ gebruikte Frei het duel tegen Champions League-winnaar PSG als aanleiding om de kleur goud te kiezen – het symboliseert de uitmuntende kwaliteit van de Europese tegenstander. De groene penseelstreken daarentegen vertegenwoordigen het nieuw aangelegde natuurgras, dat FIFA, de wereldvoetbalbond, speciaal voor het toernooi in het stadion van Seattle heeft laten installeren – Seattle speelt zijn thuiswedstrijden normaal gesproken op kunstgras. Qua stijl, legt Frei uit, volgt zijn illustratie een geometrische benadering, met strakke lijnen die karakteristieke herkenningspunten van het veld integreren. "Hier komt de keeper in mij naar boven", zegt hij.

Als illustrator staat Frei bekend om zijn abstracte voorstellingen. De doelman verwoordt ook zijn eigen taalkundige visie op de clubcompetitie, die in Europa met scepsis wordt bekeken en die de FIFA midden in de zomerstop heeft opgetuigd voor de Europese topclubs. Frei zegt vanaf het begin enthousiast te zijn geweest over het idee om de competitie, die voorheen elk jaar aan het einde van het jaar met een beperkt aantal deelnemers werd gehouden, te hervormen.

Hij beschouwt zijn standpunt als gerechtvaardigd: de wedstrijden hebben aangetoond dat aantrekkelijk voetbal niet alleen in Europa, maar wereldwijd wordt gespeeld. Vóór de halve finales werden slechts zes van de zestig wedstrijden beslist met een doelsaldo van minimaal vier doelpunten, waaronder twee wedstrijden tegen de semi-professionele club Auckland City uit Oceanië.

Frei is vooral gefascineerd door de ogenschijnlijke "botsende cultuur" – de verschillende speelstijlen van de individuele continentale vertegenwoordigers. Zuid-Amerikaanse teams bijvoorbeeld imponeren minder met technische finesse dan met indrukwekkende fysieke prestaties. De robuustheid en agressiviteit van Botafogo waren aanzienlijk sterker dan die van PSG en Atlético, legt Frei uit.

Zulke indrukken, die zonder het toernooi niet mogelijk zouden zijn, dragen bij aan de ontwikkeling van clubs zoals Seattle, die zelden de kans krijgen om zich te meten met de internationale top. Frei ziet een bijzonder leereffect in het feit dat de beste spelers "geen gekke dingen deden", maar "simpele dingen tot in de puntjes uitvoerden". Zijn team heeft hiervan kunnen profiteren voor de alweer hervatte Major League Soccer (MLS).

Seattle staat vijfde in de Western Conference. Een paar dagen geleden speelde de club 1-1 gelijk tegen Columbus Crew – in die wedstrijd liep Frei een ongelukkige blessure op toen zijn hoofd tegen de knie van een tegenstander botste. Coach Brian Schmetzer gaf echter groen licht: zijn doelman maakt het gezien de omstandigheden goed.

Frei is momenteel bezig aan zijn 17e seizoen in de MLS. Zijn gedrag lijkt robuust, mede beïnvloed door zijn professionele ervaring in de VS. Veel zomerwedstrijden vinden plaats in extreme hitte en hoge luchtvochtigheid, vaak gepaard gaande met weergerelateerde vertragingen. Europese clubs klaagden hier onlangs over tijdens het WK. Frei verwerpt dit argument en stelt dat de omstandigheden uiteindelijk voor beide teams gelijk zijn. Bij twijfel moet je je speelstijl aanpassen.

Dit is voor vrijwel alle teams duidelijk – met uitzondering van de Midden-Europese teams, die doorgaans in een ideaal voetbalklimaat spelen. Frei zelf heeft tijdens uitwedstrijden in de VS bijna alles meegemaakt: van woestijntemperaturen tot last-minute afgelastingen vanwege stormwaarschuwingen. Hij vindt veel van de klachten rond het WK voor clubteams dan ook overdreven.

Ondanks zijn over het algemeen positieve beoordeling bekritiseert Frei ook het WK: de FIFA moet lering trekken uit sommige van haar beslissingen, bijvoorbeeld wat betreft de vroege aftraptijden en de enorme stadions. Beide factoren zorgden ervoor dat bij veel voorrondes de tribunes leeg bleven. Volgens Frei heeft de bond zich te veel gericht op de Europese tv-markt. Een wedstrijd tussen twee relatief onbekende clubs tijdens de lunchpauze op een doordeweekse dag werkt gewoon niet bij het Amerikaanse publiek, zegt hij. Amerikaanse voetbalfans waren aanvankelijk niet bekend met de competitie, vergelijkbaar met die in Europa, maar genoten vervolgens steeds meer van de competitiewedstrijden – die zijn zeldzaam, aangezien de beste internationale teams meestal alleen naar de Verenigde Staten reizen voor oefenwedstrijden.

Frei hoopt dat de nalatenschap van het WK voor clubs een extra impuls zal geven aan enthousiasme en groei. Idealiter dient het toernooi als opwarmer voor het WK van 2026 in Noord-Amerika. Frei ziet voetbal in de VS als een opmars. In de beginjaren bedroeg het jaarsalaris $35.000, werden er lijnvluchten geboekt voor uitwedstrijden en zagen veel oudere Europese spelers de competitie als een soort bejaardentehuis. Maar dat is allang verleden tijd, benadrukt Frei. Frei hoopt nu dat het WK voor clubs in de toekomst om de vier jaar zal plaatsvinden. Misschien legt hij het ooit nog eens vast op foto en exposeert het.