Overbodig en zonder juridische rechtvaardiging: zo omschrijven deskundigen de gezondheidsgerelateerde vragen in het consult.

Het referendumvoorstel dat de regering bij het Congres heeft ingediend, bevat vier nieuwe vragen. Doel is om het debat te stimuleren over de veranderingen die het Ministerie van Volksgezondheid met zijn hervormingsproject in het systeem wil doorvoeren. Sommige deskundigen zijn echter van mening dat deze benaderingen onnodig en ongerechtvaardigd zijn, aangezien de overheid, vanuit juridisch oogpunt en conform de huidige regelgeving, over de middelen beschikt om dergelijke veranderingen door te voeren. In feite worden deze veranderingen in sommige gevallen al doorgevoerd.

De regering stelde onder meer de volgende vragen: Bent u het ermee eens dat de rijksoverheid de benodigde medicijnen moet inkopen of produceren om ervoor te zorgen dat ze volledig en op tijd bij patiënten terechtkomen? Bent u het ermee eens dat EPS'en niet langer financiële intermediairs moeten zijn en zorgmanagers moeten worden, en dat ADRES ziekenhuizen en klinieken rechtstreeks moet betalen?

De regering stelt bovendien twee aanvullende vragen: Bent u het ermee eens dat Colombianen recht moeten hebben op een model voor eerstelijns gezondheidszorg, met een preventieve en curatieve aanpak, dat ook de uitbreiding van noodzakelijke gespecialiseerde diensten omvat, zowel publiek als privaat, of een combinatie van beide? Bent u het eens met de invoering van een speciaal arbeidsregime dat werknemers en zorgmedewerkers een formele arbeidsovereenkomst, arbeidsrechten en een eerlijk loon garandeert?

"Het initiatief om de gezondheidssector bij een referendum te betrekken, wordt gezien als een poging om deze te misbruiken voor electorale doeleinden. De vragen die aan bod komen, zijn polariserend omdat ze een beroep doen op emotionele in plaats van op geïnformeerde beslissingen; ze zijn misleidend omdat ze schijnbare oplossingen presenteren alsof ze haalbaar en direct toepasbaar zijn; en ze zijn onvolledig omdat ze geen functionele of duurzame modellen presenteren. Met dit referendum stelt de nationale overheid geen oplossing voor de financiële crisis in de gezondheidszorg voor; en wat erger is, ze verergert de situatie door de bevolking af te leiden en te verwarren over de werkelijke oorzaken en mogelijke oplossingen", aldus een brief die deze week is gepubliceerd en is ondertekend door een interdisciplinaire groep van voormalige ministers, voormalige viceministers, experts en pleitbezorgers van gezondheidsrechten.

Tot de ondertekenaars van het document behoren onder meer voormalige functionarissen zoals Augusto Galán Sarmiento, Alejandro Gaviria, Jaime Arias, Gabriel Riveros, Beatriz Londoño, Eduardo Alvarado, Fernando Ruiz, Blanca Cajigas, Diana Cárdenas, Mauricio Santamaría en María Andrea Godoy.

Volgens hem kampt het zorgstelsel met een crisis op het gebied van bestuur, financiering en legitimiteit, zonder dat de overheid met duidelijke voorstellen voor een oplossing komt. Bovendien waarschuwen ze ervoor dat functionele structuren worden ontmanteld zonder dat er daadwerkelijk nieuwe capaciteit wordt opgebouwd. Hierdoor gaat de technische capaciteit van de instellingen achteruit.

Cristina Isaza, directeur van de Plural Citizen Participation Group, deelt een soortgelijke mening. In een interview met EL TIEMPO gaf hij aan dat al deze voorstellen al in de huidige regelgeving zijn opgenomen of via reguliere regelgeving kunnen worden ontwikkeld. Zo kan de Staat Adres bijvoorbeeld rechtstreeks laten betalen, iets wat in de tussenliggende EPS overigens ook al gebeurt. Ook de eerstelijnszorg kan hiermee worden versterkt, zoals in theorie gebeurt met de Basisgezondheidsteams die in sommige regio's van het land zijn ingezet.

" De regering heeft geen referendum nodig om problemen op te lossen die grotendeels te maken hebben met management, begrotingsuitvoering en technisch leiderschap. De crisis van het systeem ligt niet in het ontbreken van regelgeving, maar in het ideologische gebruik ervan, de opzettelijke financiële onderdrukking van belangrijke actoren en het gebrek aan institutionele coördinatie. De regering heeft alle instrumenten om te handelen, maar ze heeft ze niet. De crisis wordt niet opgelost door mensen te vragen of ze een betere gezondheid willen; dat is duidelijk! Dit referendum is niet bedoeld om problemen op te lossen, maar om politieke punten te scoren, de publieke opinie te manipuleren en de aandacht af te leiden van de gemaakte fouten. Ze willen campagne voeren op de as van het systeem dat ze zelf hebben vernietigd, door de publieke opinie te manipuleren," benadrukte Isaza.

De arts en Ph.D. van zijn kant In Beleid en Volksgezondheid benadrukte Ramón Abel Castaño dat veel van deze kwesties zeer technisch van aard zijn, waardoor de bevolking geen diepgaande discussie kan voeren over waarover er nu eigenlijk gestemd zal worden. "Het enige wat de regering doet is vragen formuleren in een taal die aantrekkelijk is voor het grote publiek, en vervolgens beweren dat ze de mensen redden. Het is een puur populistische intentie. Daar twijfel ik niet aan, want al deze veranderingen kunnen binnen het wettelijke kader van het systeem worden doorgevoerd," benadrukte Castaño.

Tot slot noemde Denis Silva, woordvoerder van de organisatie Pacientes Colombia, het voorstel een "spot" in het licht van de crisis in de gezondheidszorg. "De regering neemt de gezondheidszorg op in het referendum als een politieke en partijdige daad, niet als een manier om de crisis op te lossen. Ze wil niet dat de Colombianen de crisis overwinnen die ze zelf heeft veroorzaakt, om één simpele reden: ze creëert lawaai en druk om de hervorming goed te keuren. Kortom, de regering mist de wil om het probleem dat ze zelf heeft veroorzaakt op te lossen," aldus Silva.

Journalist Milieu en Gezondheid