Carney bespreekt de-escalatie met Trump, terwijl de Belgische premier geen sympathie toont voor Iran

Er was weinig sympathie voor Iran en er was aarzelende steun voor een machtswisseling onder sommige Europese leiders, na de luchtaanvallen van de Verenigde Staten op de nucleaire installaties van Iran afgelopen weekend.

Maandag beschreef de kersverse conservatieve Belgische premier Bart De Wever Iran als een "kwaadaardig regime" en een sponsor van terrorisme in het Midden-Oosten en Europa.

Hij sprak met Canadese journalisten na een herdenkingsbijeenkomst voor de Tweede Wereldoorlog op de militaire begraafplaats Schoonselhof in Antwerpen, waar hij en premier Mark Carney kransen legden ter nagedachtenis aan de gevallenen.

Carney zei maandagochtend vroeg in een bericht op sociale media dat hij gisteravond met de Amerikaanse president Donald Trump had gesproken over "het de-escaleren van het conflict in het Midden-Oosten". De twee leiders spraken over de gebeurtenissen van het weekend en ook over de aanstaande NAVO-top.

De Wever koos echter een hardere lijn en sprak over een verijdeld, door Iran gesponsord terreurcomplot, waarbij de verdachte op weg was naar Parijs, maar op Belgische bodem werd gearresteerd – iets dat leidde tot vergeldingsmaatregelen van het regime in Teheran.

"Iran is een grote sponsor van terrorisme", aldus De Wever.

"Zonder Iran was er geen Hamas geweest. Zonder Hamas geen 7 oktober. Zonder 7 oktober geen nieuwe oorlog in Gaza," zei hij. "Zonder Iran zou er geen Hezbollah zijn, zouden er geen Houthi's zijn. Het is dus een regime waar je moeilijk medelijden mee kunt hebben."

Trump suggereerde in een bericht op zijn socialemediaplatform Truth dat hij de val van de Iraanse regering zou toejuichen , maar hield vol dat de aanvallen van afgelopen weekend – waarbij de drie Iraanse kerncentrales werden getroffen met raketten en 30.000 pond zware bunkerbommen – niet bedoeld waren om een ​​'regimewisseling' teweeg te brengen.

De Wever zei dat hij het, als voorstander van de rechtsstaat, betreurt dat de situatie zover is gekomen dat militaire actie nodig is om het Iraanse nucleaire programma te stoppen.

"Het zou het beste zijn als er een regimewisseling in Iran zou plaatsvinden, maar ... jullie zouden liever hebben dat het een democratisch proces of een ander proces zou zijn" dat niet met bombardementen begint, zei De Wever.

'Binnen handbereik van Europa'

Volgens een defensie-expert is een dergelijke reactie niet verrassend, gezien de lange geschiedenis van spanningen met het hardlinersregime in Iran.

"Ik denk dat Europese leiders openlijk oproepen tot terughoudendheid, maar dat ze er in besloten kring geen probleem mee hebben dat een extremistisch regime dat zich op aanvalsafstand van Europa bevindt, niet in staat is om tien kernwapens te ontwikkelen die ze kunnen combineren met ballistische raketten om Europa in gijzeling te houden", aldus Benjamin Jensen, senior fellow bij het Center for Strategic and International Studies in Washington, in een toespraak voorafgaand aan de Amerikaanse aanvallen.

Jensen waarschuwde echter dat er mogelijk grenzen zijn aan de steun voor Trumps acties.

"Als die aanvallen zich echter uitbreiden naar het aanvallen van leiders en een verdere terugdringing van de Iraanse militaire capaciteit, dan ontstaat het risico op tweede- en derdegraadseffecten die in Europa echt tot bezorgdheid zouden leiden", aldus hij.

Terwijl de reactie van Rusland op het bombardement op zijn bondgenoot en belangrijke wapenleverancier beperkt bleef tot retoriek, heeft het Kremlin een grens getrokken bij het idee van een regimewisseling in Teheran.

De woordvoerder van de Russische president Vladimir Poetin, Dmitri Peskov, noemde het idee om de Iraanse regering omver te werpen "onvoorstelbaar" en "onaanvaardbaar".

Hoewel Rusland en Iran een strategisch partnerschap hebben, is er in de overeenkomst geen vereiste voor directe militaire steun opgenomen.