Het boek is het huis van de auteur

Mario Praz (Rome, 1896-1982) was een man die in zijn leven vele passies opwekte, ondanks het feit dat hij in wezen een geleerde was die zich na verloop van tijd opsloot in zijn huis, gevuld met duizenden objecten en boeken die al zijn wijsheid konden samenvatten. Zijn uiteindelijke roem als kluizenaar leverde hem de belangrijkste inspiratiebron op voor de hoofdpersoon in Luchino Visconti's film Confidences (1974), waarin Burt Lancaster een schilderijenverzamelaar speelt met familiegroepen op een kostschool, geïsoleerd in zijn universum van Chinese dozen, zonder enige verbinding met de buitenwereld.

Deze metafoor was ook van toepassing op de arme Praz, die in een meer geciviliseerd tijdperk door velen werd omschreven als een "pasistat ". Hij verdiepte zich graag in de Europese kennis, met bijzondere aandacht voor het Verenigd Koninkrijk. Daar was hij van 1923 tot 1931 docent aan de Universiteit van Liverpool, een leertijd die hem in 1935 de eer opleverde om de leerstoel Engelse taal en literatuur aan de Sapienza te bekleden.

Eind jaren zeventig voelde hij, ondanks zijn samenwerking met diverse gedrukte media, de behoefte om al zijn beste teksten te bundelen en zo de lezers een uitgebreid postuum testament te bieden. Zo werd in 1980 La voz tras el Escena gepubliceerd, dat nu ook in Spanje verschijnt, een land dat gedurende deze eeuw meer of minder productief is geweest in het terugvinden van zijn unieke werk, als Península Pentagonal (Almuzara, 2007). Dit is een glossarium over een Spanje dat ook voorkomt in deze bundel artikelen, verhalen en essays die niet alleen literair zijn, maar ook levens, smaken en observaties behandelen die verder gaan dan alleen boeken.

Praz studeerde af met een scriptie over Gabriele d'Annunzio in een tijd dat hij als een god werd vereerd. In D'Annunzio e la Scent de la Rose klaagt hij over hoe de naoorlogse moderniteit de strijdbare dichter meedogenloos heeft begraven en hem als een antiek voorwerp van het toneel heeft geveegd, zoals die welke onze hoofdpersoon, wiens huismuseum een ​​must-see is in Rome, zo graag koesterde.

Hij kon de meester van zijn jonge jaren aanbidden, wat niet betekende dat hij strikt zijn stijl volgde; die van hem is veel vloeiender, typisch voor iemand met een superieure mentale orde die in de beschouwingen op zijn pagina's een ontspannen reis door Europa door de eeuwen heen beschrijft, die de moderniteit ervan heeft gevormd, even heterodox als de specialiteiten van de Italiaan. Elk van hen gaf uiteindelijk vorm aan de boeken van die vreemde man met zoveel intuïties, een Engelsman uit vrije wil en magisch omdat hij internationaal is van huis uit.

Een andere verdienste van The Voice Behind the Stage is hoe het mysterieuze ontwerp dit Britse label probeert te weerleggen, maar niet zonder er een eerbetoon aan te brengen, door zijn beschouwingen over vele landen van de Oude Wereld te verspreiden. Om de omgang met bronnen te begrijpen, gecombineerd met een unieke stem die zich niet aan de clichés houdt, zou men het verslag van de dood van J.J. Winckelmann in Triëst moeten waarderen, die net als Marlowe werd vermoord "onder het mes van een duistere, betalende vriend".

Praz plaatst ons in de herberg en heeft plotseling de bezieling van een misdaadverslaggever in zijn ontleding van die momenten. Hij beschrijft de dood van de schoonheidsrestaurateur met klinische ijver en vat, vanuit zijn normaliteit, met een paar penseelstreken de diepgang van het tijdperk dat hij beschrijft samen.

Dit blijkt duidelijk wanneer hij de grens van fictie verlaat en met plezier laveert tussen personages en hun culturele bijdragen. Hij kan de verschuiving naar romantische gevoeligheid analyseren en mediteren over Napoleontische buit. Elk onderwerp wordt met passie en grote aandacht voor detail behandeld, een mot juste van een obsessieve intellectueel.

Wat het meest opvalt als je hem in ons 2025 leest, is de minachting van zijn tijdgenoten. Na zijn dood werd zijn werk herzien en kreeg het geleidelijk een nieuwe dimensie. Spot veranderde in bewondering. Misschien wist hij dat hij de tijd zou overwinnen, zich opdringend vanaf een plek die niet benijd werd, maar juist een plek om te bezoeken.

Mario Praz De stem achter de schermen Vertaald door Pilar González Rodríguez Siruela 592 pagina's 49 euro