Freek (21) is volledig afhankelijk van anderen, maar heeft nu – letterlijk – een stem

Helemaal niets kunnen (behalve denken) en toch vol voor het leven willen gaan. Dat is het onderwerp – en met misschien wel een heel goeie boodschap voor veel mensen – van de docu Omarm Me. Vanavond is deze op tv.

„In een rolstoel zitten vind ik kut”, zegt Freek door letters aan te wijzen. Eindelijk kan hij het – bij wijze van spreken – uitschreeuwen. „Vind je het moeilijk om over te praten?”, vraagt zijn neef Ruben. Je kunt erom lachen natuurlijk, om zo’n opmerking bij iemand die bijna twintig jaar geen woord heeft gesproken. Maar wat Ruben voor Freek vertaalt: „Hij wil iedereen laten weten dat hij eigenlijk gewoon normaal is.” Ruben: „Je bent ook echt normaal toch?” Dat is waar, vindt Freek, „maar ik voel me een gevangene in mijn eigen lichaam”.

We hebben het over de nu 21-jarige Freek, hoofdrolspeler in de best wel indrukwekkende EO-documentaire Omarm Me. Metro bekeek hem al voor televisie-rubriek Blik op de Buis. Freek heeft dromen zoals elke jongere van zijn leeftijd. Maar ja, hij kan niets zelf, zit vast aan zijn (supersonische) rolstoel. Lopen, eten, praten, niets gaan vanzelf of zonder hulp van anderen.

Het moet vreselijk zijn als er met je verstand niets aan de hand is, maar je helemaal afhankelijk bent van de zorg en liefde van mensen om je heen. Documentairemaker Wytzia Soetenhorst laat die geliefden als zijn moeder Stephanie, neef Ruben en nicht Eva zien. Zij gaan met Freek op vakantie, maken samen herinneringen. Eigenlijk omarmen ze elkaar (letterlijk ‘hossend’ in de docu te zien). Maar éigenlijk… wil Freek nog meer. En dat kan niet.

In Omarm Me krijgen we als kijkers te zien dat Freek als twintiger toch een grote stap heeft gemaakt. Hij kan praten, heeft een letterlijke stem gekregen, al gaat het via lettertjes en een computer. Zo kan hij laten weten wat er al die jaren die achter hem (en hen) liggen, allemaal door hem heen ging. Wat waren zijn gedachten? Had hij hoop, twijfels, verlangens die hij nooit heeft kunnen uit?

Het is geweldig om in deze film te zien waar de (medische) wetenschap toch voor staat. „Gaat mijn pijn ooit weg?”, horen we Freek zich echter afvragen. „Het wordt nooit echt beter. Iedereen neemt me altijd overal mee naartoe. Daarover ben ik verdrietig en dan voel ik me weer schuldig.” Freek neemt wat dat betreft geen blad ‘voor de mond’.

Wat een wilskracht heeft deze vent, indrukwekkend. Natuurlijk, hij is goudeerlijk over hoe hij zich meestal werkelijk voelt (en dat is niet best). Maar de komst van een stem in z’n leven is iets groots. Kijk (en luister!) vanavond maar als hij op z’n 21e verjaardag een speech voor zijn gasten geeft. „Vul maar niks in, ik doe het helemaal zelf.”

Omarm Me is vanavond (22 mei) om 22.20 uur bij de EO op NPO 2 te zien. Terugkijken kan via NPO Start.

Esmee wil niet meer leven door zeldzame Ehlers-Danlos Syndroom (EDS): ‘Ik hoop op meer erkenning door artsen’

Voetbalouders met Ilse ‘juf Ank’ Warringa: ‘Ik kreeg een juich- en schreeuwverbod opgelegd’