'Ik vond het soms bijna ellendig' - Spelers en managers omarmen nieuwe Gaelic football-regels
Declan Bogue
ALS ER NIET zoveel godverdomde katholieke schuldgevoelens zouden bestaan binnen de GAA over het scoren van scores, het vieren van scores en het erkennen van prestaties (getuige de lang beloofde en totaal ondergewaardeerde statistieken die al jaren op de planning staan), dan zou Luke Loughlin de komende maanden zijn schoenen poetsen en zijn smoking buiten hangen voor een individuele prijs.
De Westmeath-speler heeft een unieke onderscheiding. In de competitie en kampioenschappen van dit jaar schoot de Downs-aanvaller meer dan 24 keer buiten de doellijn.
Bij gebrek aan officiële erkenning treedt The 42 moedig op om hem te kronen tot 'Koning van de Oranje Vlag 2024'. Waarschijnlijk geen titel die ver over de grens zal reizen. En hij zal naar kantoor moeten komen voor een foto, wat lauwe koffie en een ongemakkelijk, onderbroken gesprek.
We regelen hem wel met een plaquette. Misschien. Rustig maar, Clifford, jij komt wel aan de beurt.
De uitblinker voor hem en de nieuwe regels was de Tailteann Cup, waar ze tegen Antrim speelden in Mullingar. Hij scoorde een verbluffende 1-17; zijn doelpunt kwam van de penaltystip, maar liefst vijf tweepunters, waarvan drie uit open spel.
Tegen het einde kregen ze een vrije trap van zo'n 60 meter. Hij tikte de bal over en er was zelfs nog tijd voor een late 'hooter-beater'. Zijn persoonlijke score zou op zichzelf al voldoende zijn geweest om de wedstrijd gelijk te trekken.
📊 1-17!?!? 5 tweepunters. 3 uit het spel.
Luke Loughlin gaf een meesterlijke score toen @westmeath_gaa Antrim versloeg in de Tailteann Cup. Belachelijke cijfers! 🔥Zie hieronder het bewijs⏯️ pic.twitter.com/jo3YFOMPxl
— De GAA (@officialgaa) 13 mei 2025
Loughlin, altijd al een fantastische tweebenige voetballer, heeft zijn hele carrière gefrustreerd door verdedigingssystemen. Zozeer zelfs dat hij afgelopen winter met county hurling manager Seoirse Bulfin sprak om een andere code te bespreken.
Aan het eind van zijn clubseizoen bij Clonkill had hij het gevoel dat hij op gelijke hoogte stond met de meeste hurlers in de regio.
"Ik heb altijd getwijfeld over het hurlingspel", zegt hij.
Maar het jaar dat ik achter de rug had, voelde ik dat ik verandering nodig had. Het voetbal maakte me ongelukkig. Je gaf er zoveel tijd aan en het werkte gewoon niet.
"Dat was een belangrijke factor; niet goed spelen, niet winnen, vooral niet tegen Westmeath. We waren in zoveel wedstrijden zo dichtbij en ik had het gevoel dat ik iets anders nodig had."
Hij vervolgt: "Als je zoveel tijd aan iets besteedt en het gaat niet goed, heeft dat invloed op andere aspecten van je leven. Ik merkte dat ik me er soms bijna ellendig door voelde. Ik was het zat, kortom, en toen sijpelde het door in elk aspect van mijn leven en voelde ik dat ik eigenlijk iets moest veranderen.
"Ik besloot dat ik 30 zou worden en als ik een kans zou hebben om dit te doen, zou dat zijn terwijl ik nog redelijk snel kon rennen, zodat ik een kans zou hebben."
Twee dingen deden hem van gedachten veranderen. Hij speelde een mooi clubkampioenschap met de Downs, dat eindigde in een penaltyserienederlaag tegen St. Loman's na een replay.
En toen belde de aankomende county football manager Dermot McCabe bij hem thuis om hem zijn visie en zijn backroomteam, inclusief Mark McHugh, te verkopen. En natuurlijk de nieuwe regels.
Loughlin reageerde enigszins terughoudend en gaf aan dat hij er bij de eerste sessie niet bij zou zijn, omdat hij een Hyrox-evenement had.
McCabe zei dat hij hem bij de volgende training zou zien. En de verslagen van zijn teamgenoten uit de regio na de eerste training lieten zien dat ze nog nooit zo hard hadden getraind, wat Loughlin als muziek in de oren klonk.
"Ik herinner me dat ik met de arc oefende. We deden een oefening en hadden de arc daar in The Downs en we waren fit, dus we vlogen met de bal. Er was nog steeds onzekerheid over de regels en hoe ze zouden zijn", zegt hij.
"Maar ik weet nog dat ik er net in stond en dat iemand me de bal gaf. Ik dacht dat ik net LeBron James was die een stap achteruit deed en een tweepunter scoorde. En ik miste hem!"
Ze troffen Louth in de seizoensopener en een raak doelpunt van Sean Reynolds maakte een smash-and-grab voor Wee County compleet. Dat patroon raakte Westmeath al snel bekend, want ze scoorden slechts één punt uit zeven wedstrijden, ondanks dat ze in alle wedstrijden dicht bij elkaar zaten.
Desondanks eindigde Loughlin de wedstrijd met 0-12 op zijn naam. Twee tweepunters uit het spel, één uit een vrije worp, drie vrije worpen en drie uit het spel waren een schitterende persoonlijke prestatie van de middag.
Als hij erover nadenkt, had hij het jaar ervoor het hele kampioenschap gespeeld en had hij daarvoor een totaal van 0-11 behaald.
"Ik had niet verwacht dat dit elke week zou gebeuren", zegt hij.
"Toen we de volgende wedstrijd tegen Monaghan speelden, waren zij duidelijk favoriet, maar ik scoorde uiteindelijk een 10 in die wedstrijd. Ik dacht: 'Jeetje, hier zit wel wat in...'
“De ruimte, de kansen, de vrije worpen van twee punten, ik begon veel te werken aan de vrije worpen van twee punten, omdat ik wist dat ik veel van die kansen zou krijgen in de wedstrijd en dat ze ons in de slotfase zouden kunnen beïnvloeden, omdat de bal 50 meter naar voren werd gebracht.
"In de derde wedstrijd tegen Cork scoorde ik slechts één punt. Het was zo'n wedstrijd, ik had talloze kansen, maar zelfs achteraf gezien had ik een off-game. Maar de ruimte, het vermogen om de bal erin te schieten...
Wat ik ontdekte was dat, zelfs bij een langzame aanval, als ik een rondje maakte, je ergens een één-op-één-situatie zou krijgen. Het was alsof je als aanvaller speelde bij hurling. Als je een bal verliest, weet je dat je over twee minuten weer een bal krijgt. En zo keek ik nu naar voetbal. Je zou altijd nog een kans krijgen.
Gevraagd naar zijn huidige plezier in Gaelic football op een schaal van één tot tien, aarzelt hij geen moment. Na zich vorig jaar in de rustperiode ellendig te hebben gevoeld, geeft hij het een tien.
Natuurlijk zul je hier en daar nog wel eens een gemopper horen en een aantal van de 'regelverbeteringen' van het Football Review Committee moesten in de loop van het jaar nog worden bijgesteld.
Maar in wezen hebben de veranderingen tot nu toe gewerkt. Er is meer ruimte voor de expressieve spelers om hun ding te doen. Het publiek is meer betrokken. De interesse is toegenomen.
Sommige countymanagers hebben veelzeggende opmerkingen gemaakt. Jim McGuinness had geen ongelijk toen hij aandrong op meer wisselspelers in wedstrijden. Maar na de All-Ireland finale deed hij een schokkende bekentenis: 'De controle is verdwenen.'
Het maakt het, in de meest letterlijke zin van het woord, meer tot een 'spel'.
De nieuwe manager van Sligo, Eamonn O'Hara, heeft er een panoramisch uitzicht op. De afgelopen jaren heeft hij met zijn thuisclub Tourlestrane de provinciale kampioenschappen binnengehaald, voordat hij twee jaar achter elkaar in Leitrim speelde met Mohill.
Daarna deed hij als expert verslag van wedstrijden voor RTÉ en nu moet hij samen met zijn coachpartner Dessie Sloyan een nieuwe wedstrijd gaan coachen.
Hij voelt zich herboren.
"Ah Jezus, ja. Het is klasse, het is klasse," zegt hij.
“Het afgelopen jaar was er soms sprake van naïviteit, maar het was wel klasse.
"De grote strijd op het middenveld is terug. De grote middenvelder zelf is cruciaal. De breakball-expert, de Paul Galvin zoals ik hem noem, is belangrijk."
Wat hij vervolgens zegt, is een inkijkje in de uitdagende kunst van het coachen voor managers nu de verbeteringen in de regels zijn doorgevoerd.
"Het is grappig, ik was aan het praten met een jongen van 21 en we hadden het over het middenveld en het zoeken naar de bal, maar hij begreep helemaal niet wat ik zei," legt O'Hara uit.
"Ze zijn gecoacht en gespeeld en hebben geen idee wat al die dingen zijn, over statistieken voor het breken van de bal. Dat hebben ze niet hoeven doen."
"Ze zullen beseffen dat het beheersen van de breaking ball een kunst is, het draait om timing, het in de gaten houden van de vlucht van de kickout, de jongens die omhoog gaan en de timing om te gaan.
"Ik ben daar heel enthousiast over."
Voor Lee Keegan was het een paar weken geleden eindelijk zover.
De man die naam maakte als aanvallende halfback voor Mayo, tijdens hun glorieuze zegetocht door tien jaar kampioenscampagnes, speelde een wedstrijd voor Westport in de Mayo League toen er een groot veld voor hem vrijkwam.
Hij rechtte zijn schouders, liet de bal vallen en gooide hem weg. De scheidsrechters hesen een oranje vlag voor een tweepunter. De nieuwe regels luchtten zijn hart.
"Maar ik moet wel zeggen dat het een absoluut fantastisch gevoel was om te scoren. Ik voelde me weer even een kind als je iets nieuws doet," zegt hij.
"Ik had het gevoel dat het iets heel nieuws was: 'Gaan we dit vieren, of spelen we gewoon door, of wat?'"
Verzonken in zijn mijmering danste hij terug naar zijn positie, nog steeds inwendig juichend. Zijn marker en voormalige teamgenoot Stephen Coen glimlachte en haalde hem uit zijn droom door te zeggen: "Weet je, de kickout komt eraan."
En Keegans ervaring kun je tegenwoordig overal terugvinden.
"Ik vind het eigenlijk heel leuk. Ik ben best ouderwets, ik hou van één-op-één gevechten, ik tegen jouw vriend, en wie er ook uitkomt, hij of zij is de betere van de dag," zegt Keegan.
"Ik denk dat we dat een beetje terug hebben. Ik merkte dat ik mijn grip op hoe ik moest verdedigen kwijtraakte. Ik denk dat verdedigers tot op zekere hoogte vergeten hoe ze moeten verdedigen, omdat je altijd die muur voor je hebt.
"Niemand deed mandekking en als je dat wel deed, had je drie mannen die je hielpen. Ik merk nu, vooral in het clubspel, dat het man tegen man is, je moet verdedigen.
Maar wat ik er ook goed aan vind, is dat het onze aanvallers wat meer spanning heeft gegeven. Ze krijgen meer bal, snellere bal. Er zijn momenten om het rustiger aan te doen, maar het heeft een nieuwe kans geopend. Ik zie veel jongens met een glimlach spelen.
Mayo en Keegan vormen een interessante casestudy. Jarenlang waren hun All-Ireland-wedstrijden tegen Dublin vaak de redding van een aantal saaie kampioenschappen, die ze eerder moesten doorstaan dan ervan genoten.
De reden daarvoor is dat Mayo liever een man-tegen-man-wedstrijd met Dublin zou spelen dan zich terug te trekken in zone-verdediging.
Sommige wrede waarnemers zagen hierin hun onschuld en/of tactische naïviteit.
Zo eenvoudig was het echter nooit. Mayo zag Dublin het verdedigingssysteem ontmantelen met hun loop-arounds en backdoor cuts. Ze hadden zich gewoon in de rij kunnen aansluiten. Het simpele antwoord daarop was dat het maar één keer lukte, in de halve finale van All-Ireland in 2021. Je kunt daar wel over twisten, maar niemand anders kwam zo dicht bij Dublin toen ze alle records verbraken.
"We vonden dat we spelers hadden die het lang genoeg tegen hen konden opnemen", zegt Keegan.
"Dat is voor mij hoe je je brood verdient. Als je een van de beste aanvallers in Croke Park dekt, op de meest meedogenloze plekken, als je dat kunt, doe je je werk."
Tot slot gaan we terug naar het begin als we kijken naar hoe stijfjes de GAA-cultuur in het verleden is geweest ten aanzien van scoren.
Tot aan Joe Brolly was de enige acceptabele manier om een score te vieren, terug te schuiven naar je eigen positie en te wachten op de aftrap.
Degenen die met de norm braken, de John Mullane, Eoin Kelly's en Owen Mulligans, worden geprezen om hun anders-zijn.
In 2025 besloot de meest opwindende speler in het Gaelic football dat dit allemaal de pot op kon. David Clifford was een wervelwind van vuistpompen en warm zwaaien, die het publiek opzweepte tot razernij als een opwekkingsprediker.
Het voelde allemaal alsof de wereld van GAA, met de regelwijzigingen in het afgelopen seizoen, zich kon ontspannen. De broekriem een tandje losser zetten. Het pure, volle effect van een tweepunter vieren.
En nu is het de beurt aan de clubspeler. Kom op jongens. Steun jezelf.
Bekijk hier de nieuwste aflevering van The42's GAA Weekly-podcast
The 42
