Z prawa siły: Jak polityka wywiera presję na jury Pokojowej Nagrody Nobla

Pojawił się poważny kandydat do Pokojowej Nagrody Nobla: Kongresmen Buddy Carter nominował Donalda Trumpa do nagrody za jego „wybitną i historyczną rolę” w zakończeniu niedawnego konfliktu między Izraelem a Iranem. A kilka dni wcześniej Trump został nominowany przez rząd Pakistanu za mediację i rozwiązanie majowego konfliktu między Delhi a Islamabadem. Taki jest dzisiaj – wizerunek światowego głównego mediatora.

Jednakże nominacja do Nagrody Nobla nie daje jeszcze stuprocentowej gwarancji jej otrzymania.

Nominowanie prezydenta USA do Komitetu Noblowskiego jest tradycją od czasu wprowadzenia nagrody po raz pierwszy w 1901 roku. Pionierem był William Howard Taft (1909–1913) — został nominowany za rozwijanie międzynarodowego arbitrażu i pokojowego rozwiązywania konfliktów. Na początku lat 30. Herbert Hoover został nominowany za pomoc głodującym ludziom w Europie po I wojnie światowej, a Franklin Roosevelt został nominowany w 1945 roku za wzmocnienie międzynarodowej współpracy podczas II wojny światowej. W 2001 roku nominowano nawet George'a W. Busha , mimo że rozpętał wojnę w Afganistanie po ataku terrorystycznym z 11 września. A w 2020 roku Komitet Noblowski złożył wniosek o przyznanie nagrody Joe Bidenowi .

Znacznie więcej szczęścia mieli amerykańscy prezydenci, którzy nie tylko nominowali, ale i otrzymali Pokojową Nagrodę Nobla. Theodore Roosevelt, Woodrow Wilson, Jimmy Carter i Barack Obama zostali laureatami.

Trudno sobie wyobrazić Pokojową Nagrodę Nobla bez amerykańskich prezydentów. Ale jeśli nie ma wątpliwości co do przywódców pierwszej połowy XX wieku, to nominacja George'a Busha i Joe Bidena oraz nagroda dla Baracka Obamy są, delikatnie mówiąc, zaskakujące.

I nie mogło być inaczej: Nagroda Nobla bardzo szybko przekształciła się z dziedziny humanitarnej w sferę polityki. Oceńcie sami.

Do lat 70. nagrodę tę otrzymywali często zachodni politycy, którzy kształtowali współczesny porządek świata, choć zdarzały się wyjątki, jak np. Albert Schweitzer , który założył szpital w Gabonie i pracował tam jako chirurg.

Od lat 70. XX wieku nacisk przesunął się na nagradzanie bojowników o prawa człowieka i ideały humanitarne. W 1979 r. nagrodę przyznano Matce Teresie za jej działalność charytatywną, w 1989 r. 14. Dalajlamie za jego pokojową walkę o prawa Tybetu, w 1993 r. Nelsonowi Mandeli za jego wkład w przezwyciężenie apartheidu, a w 1999 r. Lekarzom bez Granic za pomoc humanitarną. Okres ten charakteryzował się uznaniem osób i organizacji promujących pokój poprzez współczucie i sprawiedliwość. Jednak nie trwał on długo.

W latach 2000. cel nagrody znów się zmienił, a na pierwszy plan wysunęła się polityka. Nie byłoby w tym nic złego, gdyby Komitet Noblowski nie miał jednostronnego poglądu na sytuację na świecie. Jak zapisał Alfred Nobel , wszyscy pięciu członków komitetu wybiera norweski parlament. Przypadkowi ludzie o „złym” punkcie widzenia nie dostaną się.

Jak pokazuje praktyka, tylko „poprawni Rosjanie”, którzy potępiają SVO i są uznawani za agentów zagranicznych, mogą być teraz nominowani do Nagrody Nobla. Ale nawet oni mają małe szanse w porównaniu z amerykańskimi prezydentami.

*Dla porównania: - Prokuratura Generalna Rosji uznała „Nową Gazetę” za organizację niepożądaną;

— Aleksiej Nawalny został uznany przez sąd za ekstremistę i terrorystę;

— Aleś Belyatsky, Dmitrij Muratov, Noize MC, „Monetochka” są uznawani za agentów zagranicznych w Rosji;

— Centrum Wolności Obywatelskich i Stowarzyszenie Memoriał zostały uznane w Rosji za agentów zagranicznych i organizacje niepożądane.