Duizenden mensen die aan slapeloosheid lijden, lopen mogelijk een baanbrekende behandeling mis, simpelweg omdat artsen niet weten dat deze bestaat

Duizenden mensen die aan slapeloosheid lijden, lopen mogelijk een baanbrekende behandeling mis, simpelweg omdat artsen niet op de hoogte zijn van het bestaan ​​ervan, waarschuwen experts.

Daridorexant werd in 2023 goedgekeurd voor gebruik door de NHS nadat uit onderzoek was gebleken dat het minder bijwerkingen heeft en minder verslavend is dan traditionele slaapmiddelen.

Het werd aangeprezen als vervanging voor slaapmiddelen zoals benzodiazepinen – waaronder temazepam, loprazolam en nitrazepam – en voor zogenaamde Z-drugs zoals zolpidem en zopiclon, die de hersenactiviteit vertragen en zo slaperigheid opwekken.

Hoewel deze medicijnen effectief zijn, zorgen ze er vaak voor dat patiënten de volgende dag een 'kater' hebben en zich suf of moe voelen. Deskundigen waarschuwen ook dat ze zeer verslavend kunnen zijn.

In tegenstelling tot kalmeringsmiddelen richt daridorexant – verkocht onder de merknaam Quviviq – zich op een chemische stof in de hersenen die waakzaamheid bevordert. Volgens experts werkt het 'als een blokkade', waardoor deze signalen het lichaam niet meer alert houden.

Het veroorzaakt dus geen sufheid of afhankelijkheidsproblemen, zoals bij oudere medicijnen wel het geval is.

Toch zeggen veel patiënten met chronische slapeloosheid dat ze er nog steeds geen toegang toe hebben, ondanks het feit dat het National Institute for Health and Care Excellence (NICE), de toezichthouder op de uitgaven van de NHS, het medicijn groen licht heeft gegeven.

Onder hen is de 62-jarige Grace McMillan, die zegt dat ze het met slechts tweeënhalf uur slaap per nacht moest stellen. Haar slapeloosheid had invloed op haar hele leven en haar geestelijke gezondheid. 'Ik heb alles geprobeerd wat de mens kent – ​​elke slaapapp, elke spray', aldus de financieel adviseur uit Kent.

Als het echt slecht ging, nam ze met tegenzin slaappillen die haar huisarts haar had voorgeschreven. Net als miljoenen anderen kreeg Grace zolpidem. 'Ik nam er ongeveer om de tien dagen eentje, gewoon om mezelf knock-out te slaan omdat ik zo uitgeput was,' zei ze. 'Maar ik vond het vreselijk – ik voelde me de volgende dag suf.'

Toen een vriendin, die ook aan slapeloosheid leed, daridorexant ter sprake bracht, wilde Grace het graag proberen.

Maar haar huisarts weigerde het medicijn voor te schrijven, omdat ze vreesde dat het niet goed getest was. Gefrustreerd wendde ze zich tot een privékliniek. Drie maanden later, na elke avond de pil te hebben ingenomen, beweert Grace dat het haar leven heeft veranderd.

'Ik kan bijna vijf uur onafgebroken slapen,' zei ze. 'Dat is meer dan ik ooit heb gedaan.'

De huisarts van Alice Brooks wees haar verzoek om de medicatie vorig jaar ook af. Haar slapeloosheid was in de vijf jaar voorafgaand aan het punt waarop ze soms tot vijf uur 's ochtends wakker lag, verergerd.

Om wat verlichting te krijgen, nam de 78-jarige elk jaar twee weken een slaap'vakantie', waarbij ze zichzelf twee weken lang door slaappillen liet inslapen.

Net als Grace had ze 'alles wat er bestaat' geprobeerd – zonder succes. En toen Alice haar arts om daridorexant vroeg, kreeg ze te horen dat het niet verkrijgbaar was in haar omgeving in Wirral.

Na een beroep te hebben gedaan op haar gezondheidsraad, die toezicht houdt op de toegang tot behandelingen, kreeg ze eindelijk een recept – en ze zegt dat het een enorme verandering heeft gebracht. 'Ik kijk er nu naar uit om naar bed te gaan. Ik neem de tablet om elf uur in, ga met mijn boek naar bed en val meestal om kwart voor twaalf in slaap. Het heeft mijn levenskwaliteit enorm verbeterd.'

Grace en Alice hebben misschien verlichting gevonden, maar veel meer mensen missen het medicijn nog steeds, zeggen experts. 'Slapeloosheid is een veelvoorkomende aandoening – bijna een derde van de volwassenen ervaart op enig moment symptomen', aldus dr. Allie Hare, consultant-arts in de ademhalings- en slaapgeneeskunde en voorzitter van de British Sleep Society.

'Er moet meer gedaan worden om huisartsen te informeren over slapeloosheid en de behandelingsmogelijkheden die patiënten hebben.'

Naar schatting lijden meer dan vijf miljoen mensen in het Verenigd Koninkrijk aan chronische slapeloosheid. Bij chronische slapeloosheid is er sprake van moeite met inslapen of doorslapen, minstens drie nachten per week, gedurende meer dan drie maanden.

Huisartsen zijn steeds terughoudender met het voorschrijven van slaappillen vanwege zorgen over tolerantie – patiënten hebben hogere doses nodig om hetzelfde effect te voelen – en verslaving. Langdurig gebruik van traditionele slaappillen is in verband gebracht met een verhoogd risico op dementie, vallen en concentratieproblemen – wat met name gevaarlijk kan zijn tijdens het autorijden.

Volgens de NHS-richtlijnen wordt cognitieve gedragstherapie, een vorm van psychotherapie, aanbevolen als eerstelijnsbehandeling voor slapeloosheid.

Dr. Hare is het ermee eens dat dit het startpunt zou moeten zijn, maar voor patiënten die niet reageren, biedt daridorexant een waardevol alternatief.

'Door de vernieuwende werking krijg je er geen kater van', zei ze. 'Het lijkt ook beter te werken gedurende de nacht, waardoor het beter is voor mensen die makkelijk in slaap vallen, maar niet meer in slaap kunnen komen als ze wakker worden.'

Maar als uw huisarts er nog nooit van heeft gehoord, of het gewoon niet prettig vindt om het voor te schrijven, verlies dan de hoop niet, benadrukt Dr. Hare.

'Verwijs uw huisarts naar de NICE-richtlijnen, waarin duidelijk wordt aangegeven wat de rol van daridoxerant is bij de behandeling van slapeloosheid,' zei ze.

'Als dit niet werkt, neem dan contact op met het bestuur van uw NHS, dat beslist over de beschikbaarheid van bepaalde medicijnen, en dien een beroep in.

'Patiënten moeten altijd voor zichzelf kunnen opkomen. Zorg er wel voor dat je alle informatie hebt die je nodig hebt.'